QUYỀN BIỂU TÌNH - NHỮNG ĐIỀU CHƯA BIẾT!

Quyền biểu tình là một trong những quyền cơ bản của công dân, được chính thức ghi nhận ở nhiều nước trên thế giới. quyền biểu tình là quyền của cá nhân nhưng có liên quan đến nhiều người và có khả năng gây ra những hiệu ứng xã hội trong phạm vi không gian lớn. Vì vậy, hiện nay còn tồn tài nhiều quan điểm, nhận thức khác nhau về quyền biểu tình.

Theo bách khoa toàn thư Bắc Mỹ (Encyclopaedia Americana) thì biểu tình được hiểu “là hành động bất bạo lực của một nhóm người, nhằm mục đích đưa đến cộng đồng một quan điểm hay một cách nhìn về một vấn đề nào đó trong xã hội”[1]. Theo quan điểm này, biểu tình được cấu thành bởi 03 yếu tố: (1) hành động bất bạo lực; (2) có sự tham gia của một nhóm người; (3) mục đích nhằm đưa cộng đồng cùng có một cách nhìn về một vấn đề trong xã hội.

Quan điểm này chưa thực sự rõ ràng và thực tiễn về quyền biểu tình có sự khác biệt. Thực tiễn cho thấy yếu tố “bất bạo lực” trong các cuộc biểu tình khó đáp ứng được bởi vì ngay các cuộc biểu tình ôn hòa giai đoạn cuối thường có những hành động xô xát, mâu thuẫn giữa những người tham gia biểu tình và lực lượng chức năng. Thứ hai, bao nhiêu người (một nhóm người) tham gia thì được coi là biểu tình hay là tự do hội họp?...Nếu chỉ quy định một nhóm người thì quá hạn hẹp. Thứ ba, mục đích của cuộc biểu tình. Hoạt động biểu tình nhằm đưa đến một quan điểm hay hay cách nhìn về một vấn đề nào đó trong xã hội. Theo các tác giả thì sự thống nhất về cách nhìn hay quan điểm đúng là mục đích của biểu tình nhưng đó không phải là mục đích cuối cùng. Nếu ta chỉ dừng ở đó thì không triệt để. Thực chất, cái đích của người biểu tình là làm sao cho quyền lợi của mình, của chủ thể khác hoặc của xã hội được đáp ứng. Các chủ thể bị phản đối cần phải có sự thay đổi để đáp lại nguyện vọng của người biểu tình. Quan điểm hay cách nhìn thống nhất chỉ là một bước mà người biểu tình mong muốn và cần đạt cho bằng được, để đưa đến mục đích cuối cùng là quyền lợi. Đó có thể là những lợi ích về vật chất hoặc tinh thần, trực tiếp hay gián tiếp.

          Hiện nay, mặc dù chưa có văn bản nào thống nhất giữa các quốc gia nhưng đều có sự nhìn nhận và thống nhất về một cuộc biểu tình bởi các yếu tố sau:        

           Thứ nhất: có nhiều người tham gia. Bất kỳ một cuộc biểu tình nào nổ ra cũng phải tập hợp được một lực lượng đông đảo. Họ bày tỏ những quan điểm của mình và phản đối chính sách của Nhà nước, tổ chức hay cá nhân nào đó. Đấu tranh bằng phương pháp hòa bình là chủ đạo nên phải nhiều người mới tạo được sức mạnh cần thiết để tác động đến những chủ thể mà họ không bằng lòng. Lịch sử hình thành của quyền biểu tình cũng được thực hiện dưới hình thức nhiều người. Họ có thể có những cách thức đấu tranh khác nhau nhưng không đối lập. Tất cả những người biểu tình có điểm chung đó là: hướng đến đối tượng mà họ ủng hộ hay phản đối để đòi hỏi những gì mà mình mong muốn. Vì thế, người biểu tình có nhu cầu liên kết lại. Một người lẻ loi đứng ra bày tỏ quan điểm ủng hộ hay phản đối về bất cứ một vấn đề nào thì chưa từng có tiền lệ gọi đây là hành động biểu tình.

            Thứ hai: phải thể hiện sự ủng hộ hay phản đối công khai. Dù biểu tình được thực hiện dưới hình thức nào cũng phải thể hiện sự phản đối hoặc ủng hộ công khai. Những chính sách hay quyết định của bất kỳ Nhà nước, tổ chức, cá nhân nào gây phương hại đến những người khác đều có thể trở thành đề tài phản đối của người biểu tình. Tuy nhiên, biểu tình không chỉ thể hiện sự phản đối, mà trong nhiều trường hợp nó còn bày tỏ sự ủng hộ. Nhiều vấn đề người dân bày tỏ thái độ ủng hộ, đơn thuần chỉ vì họ thấy nó phù hợp, đem lại lợi ích cho mình và xã hội. Nếu Chính phủ hoặc tổ chức, cá nhân đang có những lựa chọn cách giải quyết cho một vấn đề nào đó thì sự ủng hộ của người biểu tình góp phần củng cố quyết tâm của những chủ thể đưa ra quyết định hơn.

            Sự phân biệt giữa ủng hộ hay phản đối cũng chỉ ở mức tương đối vì nhiều cuộc biểu tình có sự đan xen giữa hai yếu tố này. Thông thường, một cuộc biểu tình ủng hộ ai đó thì đồng thời cũng là một biểu hiện cho sự phản đối với bên kia. Sự tụ họp đông người không thể hiện sự phản đối hoặc ủng hộ thì không là biểu tình. Có thể đó là sự tụ họp, bàn bạc, thảo luận để đưa ra ý kiến mang tính chất đóng góp hay bổ sung. Cách thức thể hiện cũng được thể hiện dưới những hình thức khác nhau nhưng biểu tình phải công khai. Bản chất của biểu tình nằm ở chỗ. Bằng sức mạnh của số đông, người biểu tình muốn truyền tải thông điệp đến đối tượng mà họ hướng đến ngay lập tức và nhanh chóng. Cho nên, sự công khai là đặc điểm bắt buộc.

            Thứ ba: mục đích của biểu tình nhằm đòi hỏi quyền lợi cho mình, cho chủ thể khác hoặc cho xã hội.

            Điều cốt yếu nhất của hiện tượng biểu tình đó là sự xung đột lợi ích giữa các giai cấp, tầng lớp, nhóm xã hội. Người ta đi biểu tình vì chính Nhà nước, tổ chức, cá nhân nào đó làm ảnh hưởng đến quyền lợi của họ, của chủ thể khác hoặc của xã hội. Người biểu  tình nhận thấy rằng, nếu cứ để tình trạng đó diễn ra thì thật sự không tốt bằng cách họ tập hợp nhau lại đấu tranh đòi quyền lợi. Thời gian gần đây, người dân trên khắp thế giới biểu tình chống chiến tranh, đòi bảo vệ môi trường sinh thái, bảo vệ động vật hoang dã. Những hành động ấy là sự thể hiện cho ý thức bảo vệ lợi ích của xã hội loài người một cách lâu dài.

---

[1] http://dzukaka.multiply.com/journal/item/137

• Tweet
• Share
• Share
• Share
• Share